Mastodons zijn uitgestorven proboscideans uit het late Mioceen of late Plioceen die 10,000 tot 11,000 jaar geleden in Noord- en Midden-Amerika leefden van het late Mioceen tot het einde van het Pleistoceen. Mastodons waren voornamelijk bosbewoners die in kuddes leefden. Maar wist je wie Lewis en Clark heeft gevraagd om levende Mastodons terug te brengen naar de Verenigde Staten?
Thomas Jefferson geloofde dat diersoorten niet konden uitsterven en dat Mastodons, gigantische luiaards en dinosaurussen in het Amerikaanse Westen bestonden. Hij verzocht Lewis en Clark om levende Mastodons terug te brengen.
Thomas Jefferson, de uitstervende niet-gelovige
Thomas Jefferson verzamelde gretig zulke verslagen omdat ze cruciaal waren voor zijn begrip van de wetenschap. Jefferson geloofde niet in het concept van uitsterven. Hij was vooral gefascineerd door de Amerikaanse mastodont, de olifant die hij jarenlang 'de mammoet' noemde. Het was pas in 1806 in Parijs dat de Franse natuuronderzoeker Georges Cuvier formeel uit elkaar ging mastodont van mammoet en concludeerde dat er twee levende olifantensoorten waren.
Jefferson had echter al in zijn Notes on the State of Virginia geconcludeerd dat de aan koude aangepaste mammoeten te onderscheiden waren van de levende tropische Afrikaanse en Aziatische olifanten. Hij vergaarde gedurende vele jaren een uitgebreide verzameling 'mammoet'-overblijfselen, die hij tentoonstelde in de hal van Monticello, zijn grote huis in Virginia.
Gaylord Simpson wijst erop dat Jefferson om religieuze redenen niet in uitsterven geloofde en dat hij in zijn artikel over Megalonyx begon met een theorie dat het dier een gigantische Amerikaanse leeuw was en dat hij dit vervolgens probeerde te bewijzen door eerst feiten te verzamelen. Beide beschuldigingen zijn waar. De situatie is echter veel gecompliceerder dan Simpson had verwacht.
Jefferson erkende het voor de hand liggende feit dat soorten en populaties uitstierven, zoals de wolf en de beer in Groot-Brittannië of verschillende Amerikaanse indianengroepen. Hij was ook van mening dat dergelijke verliezen door de natuur werden gecompenseerd.
In het geval van de mastodont en Megalonyx verklaarde Jefferson, de advocaat, dat de botten bestaan; daarom heeft het dier bestaan. Als dit dier ooit heeft bestaan, is het waarschijnlijk dat hij nog steeds bestaat. Hij argumenteerde echter ook als een wetenschapper. Hij wijdde vier van de veertien pagina's van zijn Megalonyx-paper aan verslagen van westerse reizigers van ontmoetingen zoals hierboven beschreven. In die zin kan zijn kijk op uitsterven worden gezien als een hypothese die wordt ondersteund door bewijs.
Een moeilijkere vraag betreft Jeffersons perceptie van zijn mastodont en Megalonyx-botten. Een zorgvuldig onderzoek van Jefferson's geschriften, die nu mogelijk worden gemaakt door de beschikbaarheid van doorzoekbare databases, onthult dat hij ze nooit fossielen noemde. Voor hem waren het altijd maar botten, en noch Notes on the State of Virginia, noch zijn brieven bevatten het woord fossiel. (Bron: De Amerikaanse wetenschapper)
Thomas Jefferson, de vader van de Amerikaanse gewervelde paleontologie?
Historici hebben Jefferson de Vader van de Amerikaanse gewervelde paleontologie voor zijn analyse van de mastodont en beschrijving van Megalonyx. Paleontoloog George Gaylord Simpson betoogde echter 65 jaar geleden in een meesterlijke recensie van de Amerikaanse geschiedenis van de paleontologie van gewervelde dieren dat Jefferson deze eer niet verdiende omdat zijn acties niet voldoende wetenschappelijk waren. (Bron: De Amerikaanse wetenschapper)