Vele jaren geleden veranderde de dynamiek van schaakspellen toen mensen een regel maakten die pionnen toestond om twee velden vooruit te gaan bij hun eerste zet. Deze regel stelde veel spelers in staat om doorgegeven pionnen te verkrijgen, wat zeer voordelig is voor het spel. Om radicale veranderingen in het spel te voorkomen, creëerden mensen de en passant zet. 

Direct vertaald uit de Franse woorden die in het voorbijgaan betekenen, vangt de en passant zet in het schaken pionnen volgens zijn naam. De en passant zet is de enige regel in het schaken waarbij het schaakstuk van de speler niet op het veld van de geslagen pion terechtkomt.

Hoe gebruik je de En Passant-zet bij schaken?

De en passant-regel, die bekend staat als een van de verrassende zetten die men in een spel kan doen, is een speciale regel die schaakpionnen vangt. Direct vertaald uit de Franse vertaling in het voorbijgaan, vertelt de naam van de zet al hoe de vangst verloopt.

Pionnen grijpen meestal andere schaakstukken direct en diagonaal voor zich naast elkaar. Nadat ze het schaakstuk hebben veroverd, gaan ze naar de positie van het schaakstuk. De en passant zet is anders dan de gebruikelijke bewegingen van pionnen en andere schaakstukken in het algemeen. De en passant blijft de enige vangst in het schaken waarbij het grijpende stuk niet op hetzelfde veld belandt als zijn doel.

Om de en passant te gebruiken, moet je de pion van je tegenstander pakken alsof deze maar één veld is opgeschoven, zelfs als deze direct in twee velden is opgeschoven. Na de slaande zet, beweegt je pion diagonaal naar een aangrenzend veld, een rang verder van zijn plaats in hetzelfde bestand als de gevangen pion.

Er zijn drie vereisten waaraan u moet voldoen voordat u de en passant gebruikt. Ten eerste moet de slaande pion slechts drie rijen vooruit zijn bewogen. Daarna moet de pion van de tegenstander twee velden in één beweging vooruitgaan en direct naast de slaande pion landen. Ten slotte, als de speler de en passant niet heeft gebruikt in de volgende zet, zullen ze nooit de kans krijgen om het nog een keer te doen.

Een speler kan de en passant niet meer spelen als de slaande pion vier of meer rangen heeft bereikt. Bovendien is de vangst ongeldig als de pion van de tegenstander na twee zetten naast die van jou landt. (Bron: Schaakspel) 

De geschiedenis van de En Passant

Sterk verbonden met een schaakzet die is gemaakt om schaken intrigerender te maken, blijkt de en-passantzet in sommige partijen onvoorspelbaar te zijn. Ontelbare jaren geleden konden pionnen maar één rij vooruitgaan per zet. Omdat sommige toeschouwers het spel te traag vonden vanwege de langzame beweging van de pion, pasten mensen de zetten van de pionnen aan. En kort daarna kregen pionnen de mogelijkheid om twee velden van hun thuisveld te springen.

Naast de verandering van de legale bewegingen van de pion, veranderde ook de dynamiek van het schaken. Spelers zagen voorbijgaande pionnen als een uitstekend voordeel, en aangezien pionnen nu twee rijen vooruit konden gaan bij hun eerste zet, werden doorgegeven pionnen gemakkelijker te verkrijgen.

Een doorgespeelde pion is een crimineel die achter slot en grendel moet worden bewaard. Milde maatregelen, zoals politietoezicht, zijn niet voldoende.

Aron Nimzowitsch

Om de radicale dynamiek in schaakspellen te vermijden, hebben mensen de en passant-regel gecreëerd om te voorkomen dat spelers een doorgespeelde pionnen krijgen die gemaakt zijn door naar de kant van de pion van de tegenstander te springen. (Bron: Schaakspel)