Een cobra is een van de verschillende soorten zeer giftige slangen, waarvan de meeste de nekribben uitrekken om een kap te vormen. Hoewel de kap een veelvoorkomend kenmerk is van cobra's, zijn ze niet allemaal met elkaar verbonden. Cobra's zijn te vinden in Zuid-Afrika tot aan de eilanden van Zuidoost-Azië. Door hun hele verspreidingsgebied zijn veel soorten favoriet bij slangenbezweerders, die hen bang maken om de rechtopstaande verdedigingshouding aan te nemen. Maar wist je hoe spugende cobra's werden wat ze nu zijn?
Spitting Cobra's verschenen voor het eerst in het fossielenbestand rond de tijd van de vroege mens. Er wordt aangenomen dat deze slangen gif spuiten als reactie op de fysieke druk die door mensen op hen wordt uitgeoefend toen ze als projectielwapens werden gebruikt.
Kan deze evolutie zijn veroorzaakt door onze voorouders?
Het spugen van gif is een zeldzaam gedrag dat alleen bij een paar nauw verwante slangensoorten wordt waargenomen. Desalniettemin evolueerden dit projectielafweersysteem en de exacte combinatie van vergiften die meer pijn veroorzaakt drie keer afzonderlijk binnen deze kleine populatie.
Dit type verdediging moet zijn geactiveerd door intense selectiedruk. We geloven dat verschillende variabelen menselijke voorgangers tot de meest waarschijnlijke geselecteerde agent maken.
Veel primaten kunnen een slang doden als ze zich bedreigd voelen, waarbij ze vaak projectielwapens of gereedschappen zoals kiezels en stokken gebruiken. Hoewel deze meestal niet dodelijk zijn, kunnen ze aanzienlijke schade aanrichten. Tweevoetige mensachtigen, die op twee benen liepen met hun voorpoten vrij, vormden een grotere bedreiging op lange afstand dan hun vierbenige familieleden. Dit vereist een langeafstandsverdediging tegen hun slangachtige vijanden, zoals spugen.
De evolutie van het spugen van gif komt overeen met belangrijke data in de geschiedenis van vroege menselijke voorouders. Het spugen verscheen voor het eerst in Afrikaanse cobra's zo'n 7 miljoen jaar geleden, rond dezelfde tijd dat mensachtigen zich afscheidden van de apen- en bonobolijnen. Het spugen evolueerde ongeveer 2.5 miljoen jaar geleden in Aziatische cobra's, gelijktijdig met de opkomst van Homo erectus in Azië. (Bron: The Conversation)
Unieke toxinecocktails
Slangengif is een complexe eiwitcombinatie die grotendeels wordt gebruikt bij het foerageren om prooien effectief uit te schakelen. Terwijl slangen hun gif inzetten voor zelfverdediging, zoals in het geval van menselijke slangenbeten, suggereert het meeste bewijs dat de gifsamenstelling is ontwikkeld voor foerageren in plaats van verdediging.
Het gif van slangen met vaste voortanden, zoals cobra's, veroorzaakt verlamming. Dit komt door een overmaat aan neurotoxische drievingerige toxines, die de neurotransmissie of impulsen die van het neurologische systeem naar de spieren van de prooi worden gestuurd, blokkeren. Aan de andere kant bevatten Cobra's drievingerige vergiften die cellen beschadigen in plaats van neurotransmissie te belemmeren. Deze staan bekend als cytotoxinen.
De resultaten geven aan dat spuwende cobra's een hogere abundantie hebben van een afzonderlijke toxinefamilie genaamd fosfolipase A2 (PLA2's) in hun gif dan niet-spugende cobra's. Omdat deze cobra's voor verdediging spuwen, is dit de eerste indicatie van een defensieve aanjager van de evolutie van slangengif. (Bron: The Conversation)
Hoe ver kan een spuwende cobra spugen?
Deze slangen vormen een tweeledige bedreiging. Ze kunnen niet alleen gif injecteren door een pijnlijke beet, maar ze kunnen hun gif ook twee of drie meter uitspugen. Als ze willen, kunnen ze heel snel bewegen. (Bron: Natural History Museum)
Afbeelding van Wetenschap.Org